انواع دستکش ایمنی
دستها از مهمترین و حساسترین اعضای بدن هستند که در بیشتر فعالیتهای صنعتی، ساختمانی، پزشکی و آزمایشگاهی
در معرض خطرات جدی قرار دارند. یکی از موثرترین روشها برای محافظت از دستها در محیطهای کاری، استفاده از دستکش
ایمنی است. این ابزار ساده و کاربردی، نقش حیاتی در پیشگیری از آسیبهای ناشی از مواد شیمیایی، برش، حرارت، برق،
ضربه و عوامل بیولوژیکی دارد. در این مقاله به بررسی انواع دستکشهای ایمنی، کاربرد آنها و نکات مهم در انتخاب آنها
خواهیم پرداخت.
چرا استفاده از دستکش ایمنی ضروری است؟
در بسیاری از مشاغل، خطراتی همچون بریدگی، سوختگی، تماس با مواد شیمیایی خورنده، برقگرفتگی یا انتقال میکروبها
وجود دارد. عدم استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، بهویژه دستکش ایمنی، میتواند منجر به آسیبهای جدی، ناتوانیهای
دائمی یا حتی تهدید جان افراد شود. به همین دلیل، در مقررات ایمنی و بهداشت حرفهای، استفاده از دستکش ایمنی متناسب
با نوع فعالیت، الزامی است.
انواع دستکش ایمنی بر اساس نوع محافظت
دستکش ضد برش
این نوع دستکش برای محافظت از دست در برابر ابزارهای برنده و لبههای تیز طراحی شده است. معمولاً از الیاف مقاوم مانند
Kevlar، Dyneema یا ترکیبات فلزی ساخته میشوند.
کاربرد: صنایع فلزی، شیشهبری، نجاری، آهنگری.
دستکش ضد حرارت
برای محافظت از دست در برابر گرما و آتش طراحی شدهاند. از مواد نسوز مانند نومکس یا چرمهای ضخیم استفاده میشود.
کاربرد: ریختهگری، جوشکاری، کورهها و آشپزخانههای صنعتی.
دستکش ضد مواد شیمیایی
از مواد مقاوم در برابر اسیدها، بازها و حلالها مانند نیتریل، PVC یا لاتکس تولید میشوند.
کاربرد: آزمایشگاهها، پتروشیمی، رنگسازی، صنایع دارویی.
دستکش ضد الکتریسیته (عایق برق)
جهت کار با جریان برق و تجهیزات الکتریکی استفاده میشود. از لاستیکهای طبیعی با خاصیت عایق الکتریکی تولید میشوند.
کاربرد: تعمیرات برق، نیروگاهها، تابلوهای برق.
دستکش ضد ضربه و لرزش
دارای پدهای جذب ضربه و لرزش هستند و از استخوانهای دست و انگشتان محافظت میکنند.
کاربرد: کار با ابزارهای پرلرزش مانند دریل، چکش بادی، کمپرسور.
دستکش ضد آب و رطوبت
برای جلوگیری از نفوذ آب، روغن و مواد مرطوب به داخل دستکش طراحی شدهاند. از جنس نئوپرن، نیتریل یا PVC ساخته میشوند.
کاربرد: کشاورزی، صیادی، مشاغل خدماتی.
دستکش لاتکس و نیتریل پزشکی
مخصوص مشاغل بهداشتی و درمانی است. نرم، انعطافپذیر و یکبار مصرف هستند.
کاربرد: بیمارستانها، آزمایشگاهها، دندانپزشکی.
نکات مهم در انتخاب دستکش ایمنی
نوع خطر: ابتدا باید نوع خطر موجود در محیط کاری شناسایی شود (برش، شیمیایی، حرارتی و غیره).
راحتی و سایز مناسب: دستکش نباید خیلی تنگ یا گشاد باشد؛ زیرا این امر میتواند دقت کار را کاهش دهد یا دست را خسته کند.
انعطافپذیری و کنترل: برای کارهایی که نیاز به مهارت دست بالا دارند (مثل مونتاژ قطعات)، دستکش باید نرم و خوشفرم باشد.
استانداردهای ایمنی: دستکشهای ایمنی باید دارای استانداردهای بینالمللی مانند EN388 (ضد برش)، EN374 (ضد شیمیایی)
و EN407 (ضد حرارت) باشند.
مقاومت در برابر ساییدگی: در مشاغل صنعتی که تماس طولانی با سطوح زبر وجود دارد، این ویژگی اهمیت دارد.
نگهداری و استفاده صحیح
دستکشها باید پس از هر بار استفاده تمیز شوند یا در صورت یکبار مصرف بودن، دور انداخته شوند.
از استفاده دستکش سوراخ، پاره یا آلوده به مواد شیمیایی خودداری شود.
در صورت تعریق زیاد، باید از آستر نخی زیر دستکش استفاده شود تا از التهاب پوستی جلوگیری شود.
جمعبندی
دستکش ایمنی نه تنها یک وسیله محافظتی ساده، بلکه یکی از حیاتیترین ابزارهای ایمنی در محیطهای کاری پرخطر محسوب
میشود. انتخاب درست آن بر اساس نوع خطر، کیفیت و راحتی، نقش مهمی در کاهش صدمات شغلی دارد. رعایت استانداردها
و نگهداری مناسب از دستکشها، به حفظ سلامت دستها و افزایش بهرهوری نیروی انسانی کمک میکند. در نهایت، ایمنی باید
همیشه در اولویت کار قرار گیرد.